Waar kun je bevallen, de verschillende opties op een rij
Als de zwangerschap goed verloopt en er geen medische indicatie is, mag je zelf bepalen waar je wilt bevallen. Dat kan thuis of in het ziekenhuis. Ben je er nog niet uit? We zetten de feiten en voor- en nadelen voor je op een rij.
Thuis
In het kort
Je wordt thuis door je eigen verloskundige begeleid tijdens de bevalling en bij de geboorte van je baby.
Voor wie
Als er geen (medische) indicatie is en het verantwoord is om thuis te bevallen, dan mag je in Nederland thuis bevallen. Mits je tussen de 37 en 42 weken bevalt en het ziekenhuis op maximaal dertig minuten rijden is.
De gedachte erachter
De geboorte van je kind vindt plaats in een vertrouwde omgeving. Dat geeft sommige zwangere rust, vertrouwen en een veilig gevoel. Ze ontspannen daardoor beter, wat een gunstig effect kan hebben op het verloop van de bevalling.
Enkele feiten/cijfers
Nederland is een van de weinige Europese landen waar je thuis kunt bevallen. Toch is er een afname te zien in het aantal thuisbevallingen: in 2010 lag het aandeel thuisbevallingen op 25 procent, in 1965 was dit nog 70 procent. Maar deze cijfers veranderen steeds. (Bron: CBS)
Hoe veilig is het?
Net zo veilig als bevallen in het ziekenhuis, jij en je baby lopen niet meer risico. Een thuisbevalling hangt vaak samen met een kortere hersteltijd en minder infecties. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat thuis bevallen het minste risico geeft op complicaties bij moeder en kind.
Wie is/zijn erbij?
De verloskundige is gedurende de actieve ontsluitingsfase aanwezig. Verder kun jij zelf bepalen wie jij om je heen wilt hebben. Eventueel kun je al vanaf de eerste weeën ondersteunt worden door een Vroegtijdige Assistentie Partus-assistent (VIP): een kraamverzorgende die is opgeleid om ondersteuning te bieden bij de bevalling.
Wat voor bevalling?
Een natuurlijke bevalling zonder medische ingrepen en zonder medicinale pijnstilling. Vertrouwen in jezelf en in je eigen kracht, vormen het uitgangspunt.
Pijnbestrijding
Bij een thuisbevalling is medische pijnstilling, zoals een ruggenprik, niet mogelijk. Met behulp van een goede ademhaling en/of een massage kun je een deel van de pijn verlichten. Wij bieden lichte pijnstilling in de vorm van een TENS-apparaat aan (waarbij door lichte stroomstootjes de pijn van de weeën wordt verzacht) en, steriele waterinjecties en lachgas. Andere mogelijkheden zijn: hypnobirthing en accupunctuur. Alles over pijnbestrijding thuis lees je hier.
Ter overweging
- Je bent in je eigen vertrouwde omgeving, met je eigen badkamer en toilet.
- Je hebt alle privacy en kunt doen wat je wilt, even rustig in bad liggen bijvoorbeeld.
- Je kunt ongestoord alle baringshoudingen uitproberen.
- Je ligt in je eigen bed en kunt ook na de bevalling in je eigen bed slapen.
- Je kunt afgeleid worden door kinderen, waardoor je niet tot rust komt.
- Houd er rekening mee dat er altijd medische complicaties kunnen optreden, waarvoor je soms op het laatste moment alsnog naar het ziekenhuis moet met pijnlijke (pers-)weeën
In het ziekenhuis
In het kort
Als je ervoor kiest om in het ziekenhuis te bevallen, zonder medische indicatie, is er sprake van een poliklinische bevalling.
Voor wie
Iedere zwangere vrouw kan kiezen voor een poliklinische bevalling. Verloopt de bevalling naar wens, dan kunnen moeder en baby in veel gevallen binnen 24 uur weer naar huis.
De gedachte erachter
Veel vrouwen vinden het een geruststellend en veilig idee om in het ziekenhuis te bevallen, omdat er medische pijnstilling kan worden verstrekt en er artsen aanwezig zijn die kunnen ingrijpen bij onvoorziene complicaties. In dat geval wordt het wel een medische bevalling en is het niet poliklinisch meer. Bij een poliklinische bevalling mag namelijk geen pijnstilling gegeven worden.
Hoe veilig is het?
Uit onderzoek blijkt dat een geplande poliklinische bevalling een even veilige optie is als een geplande thuisbevalling onder leiding van een verloskundige. Wel is er een groter risico op ingrijpen tijdens de bevalling. In het ziekenhuis is er een grotere kans op infecties voor jou en je baby, door de aanwezigheid van bacteriën en virussen.
Wie is/zijn erbij?
Je eigen verloskundige begeleidt de bevalling. Er is daarnaast een verpleegkundige of kraamverzorgende aanwezig ter ondersteuning. Deze dames zijn goed geschoold in het begeleiden van bevallingen!
Wat voor bevalling?
Een natuurlijke bevalling die thuis begint, vaak ga je tijdens de ontsluitingsfase naar het ziekenhuis. De verloskundige bepaalt samen met jullie – aan de hand van de ontsluiting – wanneer je naar het ziekenhuis gaat.
Pijnbestrijding
Als je er bewust voor kiest of tijdens de bevalling moeite hebt om de weeën op te vangen of de pijn niet meer kunt verdragen, is medische pijnbestrijding mogelijk. Je wordt dan overgedragen aan de gynaecoloog van het ziekenhuis. Je hebt dan een medische bevalling en geen poliklinische bevalling meer. De ruggenprik (epidurale anesthesie), infuuspompje (Remifentanyl) en injecties met pijnverdovend middel (pethidine) worden in Nederland het meest toegepast.
Ter overweging
- In het ziekenhuis heb je minder privacy en bewegingsvrijheid.
- Het kan wat onrustig zijn door het aanwezige ziekenhuispersoneel en het geluid uit andere verloskamers. Dit kan ervoor zorgen dat je minder goed kunt ontspannen, waardoor je de weeën als pijnlijk kunt ervaren.
- Uit cijfers blijkt dat een kunstverlossing (met behulp van een vacuümpomp) bij een ziekenhuisbevalling vaker voorkomt dan bij een thuisbevalling.
- Wanneer je zonder medische indicatie in het ziekenhuis wilt bevallen, betaal je een eigen bijdrage. Je kunt eventueel een aanvullende verzekering afsluiten. Raadpleeg je zorgverzekering.
